Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından düzenlenen “Türkiye Yayıncılık Zirvesi: 21. Yüzyıl Yayıncılığında Fırsatlar ve Meydan Okumalar” programında “Dijitalleşen Yayıncılık ve Okuma Kültürünün Geleceği” oturumu düzenlendi.
Rami Kütüphanesi’ndeki etkinliğe, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un yanı sıra akademisyenler, yazarlar, yayınevleri, sektör temsilcileri ve uluslararası konuklar da katıldı.
Paradigma Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Akif Memmi moderatörlüğündeki oturumda, edebiyat eleştirmeni Doğan Hızlan, Vakıfbank Kültür Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Ekrem Demirli, sosyolog Dr. Fatma Karabıyık Barbarosoğlu, Turkuvaz Kitapçılık Genel Müdürü İbrahim Altay ve akademisyen Doç. Dr. Mehlika Karagözoğlu Aslıyüksek konuşma yaptı.
“Türkçe kalemin özgürlüğünü savunmamız gerekiyor”
Doğan Hızlan, konuşmasında, dijital kültürün yazılı kültürü yok etmemesi gerektiğini belirterek, “Bütün bilgilerin internetten sağlanması mümkün değildir. Ben dijitaldeki bir bilgiyi yazılı olanla teyit etmedikçe doğru kabul etmiyorum.” dedi.
Hızlan, edebiyat tarihi bilmeyenin iyi bir yazar ya da şair olacağına inanmadığını dile getirerek, dijital kültüre kaynak sağlama konusunda çok titiz davranılması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Ekrem Demirli, her yeniliğin korku ve endişe de beraberinde getirdiğine dikkati çekerek, “Yeni olan şey eskiyi yok etmiyor, eski ile birlikte yaşıyor aslında. Yayın dünyamızın sorunları denildiğinde benim aklıma ilk gelen şey: Türk yazarı sorunudur. ‘Yabancı dille yazılan bir şey çevirmeye değer midir?’ konusunda bir değerlendirme sorunu var. Burada yazılabilir bir eseri yabancı dilden çevirmemeye gayret etmek, Türkçe kalemin özgürlüğünü savunmamız gerekiyor.” diye konuştu.
Demirli, yazı yazmayı bir yaşam biçimi haline getirmek için lise yıllarındaki gençlere doğru yönlendirmelerin yapılması gerektiğine vurgu yaparak, yazıyla ilişki kurmayan insanın okuma kültürünün de gelişemediğini ifade etti.
Dr. Fatma Karabıyık Barbarosoğlu da kendisini bir yazılı kültür insanı olarak tanımlayarak, “Sözlü kültürde insanlar birbiriyle konuşmadan duramaz. Sohbetin iyileştiren bir özelliği vardır. Yazılı kültürün insanı yazmadan ve okumadan duramaz. Dijital kültürün insanı ise seyretmeden duramaz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Kitapların da eskiden olduğu kadar merkezde olmadığını düşünüyorum”
İbrahim Altay ise dijital kültürle beraber gelen “bulanık dikkat” kavramının tartışılması gerektiğini belirterek, “Ulaşım ve iletişim anlamında ciddi gelişmeler yaşandı ve bütün bu gelişmeler sürtünmeyi azalttı. Ancak bütün bu duruma rağmen hikayenin değer kaybettiğini söyleyemeyiz.” diye konuştu.
Altay, okumanın bir haz aracı olarak yeniden tartışılmasını önemsediğine değinerek, şunları kaydetti:
“Dijital kültürün bir parçası olarak sosyal medya, saygınlığın korunamadığı bir yer. Çünkü ulaşmak ve iletişim çok kolay hale geldi, gizem ortadan kalktı. Kitapların da eskiden olduğu kadar merkezde olmadığını düşünüyorum. Çok yetenekli bir yazar roman yazmaktansa senaryo yazmayı tercih ediyor.”
Doç. Dr. Mehlika Karagözoğlu Aslıyüksek de okuma kültürünü tamamlamadan dijital kültüre geçişin büyük sorunlara neden olduğunu anlatarak, “Kütüphaneler, okuma kültürünü topluma kazandırmayı yegane amaç edinen tek kurum. O sebeple kütüphaneler, dijital çağın insanına cevap veren donatılarla okuma kültürünü dijital kültürle beraber inşa etmeliler. Toplumu dijital kültürün akışına bırakamayız.” dedi.
Etkinlikte ayrıca, Leeds Üniversitesinden Prof. Salman Sayyid’in konuşmacı olduğu “Küresel Yayıncılığın Geleceği: Hegemonya, Etik ve Yeni Anlatılar” başlıklı özel oturum da zirvede okuyucularla buluştu.
Yayıncılığın 21. yüzyıldaki fırsat ve meydan okumalarının ele alındığı oturumların yanı sıra ” Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yayıncılık Tarihimizden Fragmanlar Sergisi” de ziyarete açıldı.
Türkiye Yayıncılık Zirvesi hakkında
Zirvede, “Kültürel Diplomasi Aracı Olarak Yayıncılık”, “Babıali’den Günümüze: Türkiye’de Matbuat Dünyasının Dönüşümü”, “Kamu Yayıncılığının Dünü, Bugünü ve Geleceği”, “21. Yüzyılın Çocukları İçin Yazmak: Çocuk Yayıncılığında Yeni Yönelimler”, “Yayıncılıkta Sınırları Aşmak: Erişilebilir Yayıncılık”, “Dijital Dönüşümün Odağında Kitabın Endüstrisi” ve “Türkiye’de Yayıncılığın Hafızası: Tanıklıklar” başlıklı oturumlar düzenlenecek.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de yayıncılığın tarihini, görsel malzemeler üzerinden aktarmayı amaçlayan sergide, Türkiye’nin zengin yayıncılık mirası dikkate sunulacak.
Etkinlik çerçevesinde, yarın “Yapay Zekayla Çocuk Hikayesi Yazımı Atölyesi” gerçekleştirilecek. Atölyede katılımcılar, yapay zeka destekli araçları kullanarak hikaye yazma, karakter tasarımı ve görsel oluşturma süreçlerini deneyimleme fırsatı bulabilecek. Atölye sonunda katılımcılara eğitim sertifikaları verilecek.
